Insektocydy – zagrożenie czy ochrona?

Toksyczne substancje w otoczeniu zwierząt

Najnowsze badania przeprowadzone przez Cannelle Tassin de Montaigu z Uniwersytetu Sussex ujawniają alarmujące zanieczyszczenie środowiska insektocydami, które pierwotnie miały chronić przed pchłami i kleszczami zwierzęta domowe. Choć środki te zostały zakazane w rolnictwie, do środowiska dostają się przez nasze psy i koty. Okazuje się, że chemikalia stosowane w weterynarii mogą mieć dalekosiężne skutki ekologiczne, wpływając nie tylko na naszych pupili, ale również na ptaki i środowisko wodne.

Insektocydy w gniazdach ptaków

W ramach badań przeanalizowano 103 gniazda sikor bogatek i sikorek modrych, wykrywając w nich 17 różnych pestycydów. Fipronil (obecny w 100% próbek), imidaklopryd (89%) oraz permetryna (89%) to substancje szczególnie często wykrywane. Choć od lat zakazane w rolnictwie na terenie Unii Europejskiej, nadal są legalnie stosowane w weterynarii.

Ptaki budujące gniazda wykorzystują znalezioną sierść zwierząt domowych jako materiał izolacyjny. Jeśli sierść ta była wcześniej pokryta chemikaliami z obroży lub kropli przeciwpchelnych, staje się źródłem toksycznych substancji. Stężenia niektórych z nich, np. dinotefuranu, osiągały nawet kilka tysięcy ppb (części na miliard).

Dramatyczne konsekwencje dla lęgów

Obecność pestycydów w gniazdach ma bezpośredni wpływ na zdrowie piskląt:

W gniazdach o wyższym stężeniu fipronilu i imidakloprydu znaleziono więcej martwych piskląt i niewyklutych jaj.
Nie wykryto ani jednego gniazda wolnego od insektocydów, co sugeruje, że skala problemu może być jeszcze większa, niż wskazują wyniki badań.

Jak chronić środowisko?

Opiekunowie psów powinni pamiętać, że po aplikacji kropli przeciw pchłom i kleszczom istnieje okres karencji wynoszący 2-3 doby. W tym czasie pies nie powinien wchodzić do wody – substancje czynne mogą przenikać do zbiorników wodnych, zanieczyszczając środowisko i stanowiąc zagrożenie dla organizmów wodnych. Dotyczy to zwłaszcza rzek, jezior i stawów, gdzie chemikalia mogą negatywnie wpływać na populacje płazów i ryb.

Wpływ na psy i koty

Choć pestycydy stosowane w weterynarii mają działać tylko na pasożyty, ich resztki mogą gromadzić się w sierści zwierząt, kurzu domowym i glebie, narażając psy i koty na długotrwałą ekspozycję. Może to prowadzić do:

Zaburzeń neurologicznych (drżenia, osłabienia, nadpobudliwości),
Uszkodzenia wątroby i nerek,
Problemów hormonalnych,
Reakcji alergicznych i podrażnień skóry.

Jak ograniczyć ryzyko?

Aby zmniejszyć ekspozycję zwierząt i ekosystemów na insektocydy:

Unikaj chemicznych obroży i preparatów – wybieraj naturalne metody ochrony przed pasożytami.
Regularnie kąp psa lub kota, aby usuwać resztki chemikaliów z sierści.
Dbaj o czystość w domu, ograniczając stosowanie środków owadobójczych.
Wybieraj ekologiczne rozwiązania w pielęgnacji zwierząt.
Regularnie przeprowadzaj detoks psa, nie podawaj tych środków w nadmiarze! (np. dwóch jednocześnie)

Podsumowanie

Badania potwierdzają, że insektocydy stosowane u zwierząt domowych zanieczyszczają środowisko, prowadząc do wysokiej śmiertelności wśród ptaków. Problem ten wymaga szerszej dyskusji o bezpieczeństwie weterynaryjnych środków ochrony oraz ich wpływie na przyrodę. Odpowiedzialne wybory właścicieli zwierząt mogą pomóc w zmniejszeniu tego zagrożenia.