Karma ekstrudowana dla psów, mimo swojej popularności i wygody, niesie ze sobą szereg poważnych wad, które powinny skłonić odpowiedzialnych właścicieli do głębszego zastanowienia się nad jej stosowaniem. Z pozoru wygodne i ekonomiczne rozwiązanie w rzeczywistości może przynieść więcej szkody niż pożytku dla zdrowia naszych czworonożnych przyjaciół. Powtarzalność posiłków staje się dla nieatrakcyjna, prowadzi do nudy i częstego odmawiania jedzenia.

Utrata Składników Odżywczych

Proces ekstruzji, polegający na wielokrotnym (4-5 razy) poddawaniu składników wysokiej temperaturze i ciśnieniu, nieuchronnie prowadzi do utraty wielu cennych składników odżywczych. Witaminy, enzymy i aminokwasy, które są kluczowe dla zdrowia psa, ulegają zniszczeniu lub znacznemu zmniejszeniu swojej aktywności. Zamiast dostarczać pełnowartościowego posiłku, karma ekstrudowana staje się jedynie cieniem zdrowego jedzenia, które pies powinien spożywać. 

Sztuczne Dodatki

Aby zrekompensować straty składników odżywczych, producenci często dodają do karmy sztuczne witaminy, konserwanty i barwniki. Niestety, te chemiczne dodatki mogą powodować szereg problemów zdrowotnych, od alergii po długoterminowe efekty toksyczne. Naturalne źródła witamin i minerałów są zawsze lepiej przyswajalne przez organizm psa, a sztuczne odpowiedniki często nie spełniają tej roli w sposób wystarczający.

Niska Zawartość Wilgoci

Karma ekstrudowana ma bardzo niską zawartość wilgoci, co jest kolejnym poważnym mankamentem. Psy, które spożywają suchą karmę, muszą pić znacznie więcej wody, aby zrekompensować brak wilgoci w pożywieniu. (Naturalny dla psa pokarm biologiczny ( surowe mięso, zawiera ok 70% wody)) W praktyce jednak wiele psów nie spożywa odpowiedniej ilości wody, co może prowadzić do odwodnienia i problemów z nerkami. Zdrowa dieta psa powinna zawierać 60-70% wody, która jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu.

Problemy Trawienne

Nie każdy pies dobrze toleruje karmę ekstrudowaną. U wielu psów powoduje ona problemy trawienne, takie jak wzdęcia, biegunki czy zaparcia. Wysoki stopień przetworzenia karmy, brak naturalnych enzymów i błonnika, mogą zaburzać naturalny proces trawienia i wchłaniania składników odżywczych.

Wysoki Poziom Węglowodanów

Karma ekstrudowana często zawiera znacznie więcej węglowodanów niż jest to potrzebne psu. Wysoki poziom zbóż i innych wypełniaczy jest ekonomiczny dla producentów, ale niekorzystny dla zdrowia psa. Nadmiar węglowodanów może prowadzić do otyłości, cukrzycy i innych poważnych problemów zdrowotnych.

Niska Zawartość Mięsa

Psy są mięsożercami i ich dieta powinna opierać się głównie na wysokiej jakości białku zwierzęcym. Niestety, wiele karm ekstrudowanych zawiera minimalne ilości mięsa , często również niskiej jakości – odpady poubojowe (racice, rogi, pazury, pióra), oraz mączki (pozyskiwane z owych odpadów) zamiast świeżego lub suszonego mięsa.

Producenci zastępują  je tańszymi surowcami roślinnymi. To nie tylko obniża wartość odżywczą karmy, ale również może prowadzić do niedoborów białka i innych ważnych składników odżywczych. Również zmniejsza sytość, a pies zaczyna żebrać.

Potencjalne Alergeny

Karma ekstrudowana często zawiera składniki, które mogą wywoływać alergie u psów, takie jak zboża, soja czy sztuczne dodatki. Właściciele psów alergików muszą być szczególnie ostrożni przy wyborze karmy, aby unikać składników, które mogą powodować reakcje alergiczne.

Obecność Akrylamidu

Proces ekstruzji może prowadzić do powstawania akrylamidu, związku chemicznego, który w wysokich stężeniach jest neurotoksyczny i rakotwórczy. Chociaż poziomy akrylamidu w karmie dla zwierząt są monitorowane, długotrwałe spożywanie nawet niskich ilości tego związku budzi obawy dotyczące zdrowia psa na przestrzeni lat.

Mykotoksyny

Mykotoksyny to substancje produkowane przez grzyby, które atakują zboża i orzechy. Są one niezwykle szkodliwe dla większości ssaków, działając toksycznie, rakotwórczo, teratogennie (wywołując wady rozwojowe), mutagennie i immunosupresyjnie. Te związki są niewidoczne, bezsmakowe, trwałe oraz odporne na wysoką temperaturę i długotrwałe przechowywanie. Co więcej, jedna roślina użyta w karmie może być zainfekowana przez różne odmiany grzybów, co prowadzi do produkcji wielu rodzajów mykotoksyn, a tym samym zwiększa ryzyko obecności różnych toksycznych substancji w jednym produkcie.

W badaniach przeprowadzonych przez firmę Alltech w 2012 roku, przetestowano 965 próbek karmy:

• 98% zawierało co najmniej jedną mykotoksynę,
• 93% miało dwie lub więcej mykotoksyn,
• 39% zawierało ponad pięć różnych mykotoksyn.

W Polsce w 2004 roku wykryto mykotoksyny w 57 różnych karmach zarówno bytowych, jak i weterynaryjnych (źródło: Zwierzchowski et al., Pol. J. Vet. Sci. 2004, 7, 289-293).

Długotrwałe narażenie na mykotoksyny prowadzi do wielu przewlekłych chorób. Diagnozowanie mikotoksydozy stanowi poważne wyzwanie dla weterynarzy, ponieważ objawy mogą być mylące i przypominać inne schorzenia. Najbardziej charakterystycznym objawem są problemy z wątrobą, jednak trudno jest bezpośrednio powiązać konkretne symptomy z zatruciem mykotoksynami. Diagnoza zwykle opiera się na analizie pożywienia.

W karmach dla zwierząt mogą również znajdować się hormony, żywność modyfikowana genetycznie, konserwanty, niepotrzebne dodatki smakowe i aromaty, odpady poubojowe oraz inne składniki. Dodatkowo, zdarzają się przypadki zatruć bakteriami, takimi jak salmonella.

Produkty reakcji Maillarda

Reakcja Maillarda to reakcja chemiczna zachodząca między białkiem a cukrem m.in. podczas przetwarzania żywności w wysokiej temperaturze. W wyniku reakcji Maillarda tworzą się zaawansowane końcowe produkty glikacji (AGEs endogenne- sprzyjające starzeniu) odpowiedzialne za zniszczenia struktur podstawowych aminokwasów, obniżenie strawności białek, inaktywację enzymów oraz obniżenie
podatności białek na proteolizę, tracone są również ważne witaminy np. A i E. Produktami reakcji są zatem zarówno substancje
uznawane za kancerogenne jak i mutagenne. Podczas przygotowania wielu ludzkich potraw produkty tej reakcji są wręcz pożądane np złocista skóra chleba, czy przypieczone mięso z grilla, jednak są to pojedyncze produkty, które przetwarzamy jednokrotnie, co dzieje się zatem z suchą karmą, która podgrzewana jest wielokrotnie… właśnie… I dlatego ludzie nie powinni jeść ciągle smażonych potraw, a psy nie powinny jeść jedynie suchej, wysoko przetworzonej karmy.

Podsumowanie

Karma ekstrudowana, mimo swojej wygody, ma wiele istotnych wad, które mogą negatywnie wpłynąć na zdrowie psów. Wysokie przetworzenie, sztuczne dodatki, niska zawartość wilgoci i białka, a także potencjalne alergeny i toksyny, to tylko niektóre z problemów związanych z tym rodzajem pożywienia. Odpowiedzialni właściciele powinni rozważyć alternatywne opcje, takie jak karma mokra, surowa (BARF) lub gotowane posiłki, które mogą lepiej spełniać potrzeby żywieniowe ich psów i wspierać ich długoterminowe zdrowie.